Łyżki wyciskowe i kleje do łyżek wyciskowych

Rodzaje łyżek wyciskowych

Łyżki wyciskowe dzieli się na całkowite i częściowe. W ramach grupy całkowitych łyżek wyciskowych wyróżnia się łyżki do żuchwy oraz szczęki. Łyżki całkowite szczękowe dzielą się jeszcze na: do szczęk bezzębnych, do szczęk uzębionych z wysokimi ścianami bocznymi i do szczęk uzębionych w odcinku przednim. Natomiast łyżki częściowe to łyżki lewe, prawe oraz obrotowe. Łyżki obrotowe, inaczej koronowe przeznaczone są do pobierania wycisków pojedynczych zębów. Łyżki lewe i prawa mają zastosowanie w pobieraniu wycisków wycinka szczęki lub żuchwy. Drugi podział wyróżnia łyżki ze względu na materiał, z którego zostały wykonane: plastikowe, metalowe – ze stali nierdzewnej lub zwykłej, mosiężne, akrylowe (w tym chemoutwardzalne i światłoutwardzalne) oraz szelakowe. Dodatkowo wyróżnia się łyżki: standardowe, perforowane, indywidualne.

Standardowe łyżki wyciskowe metalowe i plastikowe

Łyżki standardowe nadają się do sterylizacji w autoklawie, a co za tym idzie przeznaczone są do wielokrotnego użytku. Łyżki nie powinny być pokryte farbą, ponieważ po pewnym czasie powstają mikropęknięcia, które są dobrym środowiskiem dla rozwoju drobnoustrojów. Do wielokrotnego stosowania nadają się łyżki wyciskowe metalowe ze stali kwasoodpornej. Część łyżek wykonanych z tworzyw sztucznych nie nadaje się do sterylizacji. Łyżki standardowe przeznaczone są do wykonywania wycisków pod protezy i modele diagnostyczne.

Łyżki perforowane stosuje się do bardziej twardych mas bazowych. Dzięki niewielkim otworom możliwe jest usunięcie nadmiaru masy z wycisku. Do miękkich mas stosowanych u pacjentów z grubszą warstwą tkanek miękkich używa się pełnych łyżek wyciskowych.

Na co należy zwrócić uwagę przy pracy z indywidualnymi łyżkami wyciskowymi ?

Przy wykonywaniu wycisków bardzo często należy użyć indywidualnych łyżek wyciskowych. Łyżki indywidualne różnią się metodą wytworzenia oraz właściwościami materiału, z którego są wykonane. Najczęściej stosowanymi materiałami są: szelak (syntetyczny lub naturalny), płytki termoplastyczne, samopolimeryzujące tworzywo akrylowe, materiał światłoutwardzalny. Łyżki szelakowe wykonuje się przez podgrzanie płytek szelakowych nad płomieniem palnika, które następnie należy przyłożyć do modelu gipsowego. Jest to metoda szybka i ekonomiczna, jednak ze względu na wysoką kruchość materiał niekiedy pęka w trakcie pobierania wycisku.

Pozostałe łyżki wyciskowe

Łyżki z płytki termoplastycznej wykonane są głównie z kopolimer polioctanu winylowego i polietylenu. Przykładem takiego produktu jest Erkoplast od Erkodent. Technikę tę można stosować przy pomocy popularnych urządzeń do termoformingu. Łyżki wykonane z płytek termoplastycznych pozwalają na uzyskanie funkcjonalnych, wytrzymałych łyżek indywidualnych w krótkim czasie. 

Samopolimeryzujące tworzywo akrylowe to materiał na bazie metakrylanów polimeryzujących chemicznie. Istnieją różne typy akryli, część polimeryzuje w tradycyjny sposób, a część uzyskuje konsystencję do kształtowania od razu po wymieszaniu monomeru i polimeru. Na model nakłada się wymieszany materiał, docina frezami oraz kształtuje uchwyt łyżki z otrzymanych resztek. Czas polimeryzacji to kilkanaście minut (w zależności od użytych materiałów). Tak uzyskane łyżki charakteryzuje dobra wytrzymałość mechaniczna.

Materiał na łyżki z materiału światłoutwardzalnego posiada cechy bardziej kompozytu niż materiału akrylowego. Płytki są już gotowe, należy dobrać odpowiednią grubość. Nakłada się je na model, docina nadmiar wystający poza zarys pola protetycznego, a z pozostałości formuje uchwyt. Następnie tak przygotowany materiał polimeryzuje się za pomocą lampy polimeryzacyjnej i poddaje dalszej obróbce. Proces wykonania łyżki jest szybki i łatwy, a dodatkowo taka łyżka posiada odpowiednie właściwości mechaniczne.

Sprawdź także

• A–silikony
• Systemy łączące
• Bloczki Hybrydowe