Środki do płukania kanałów korzeniowych - co charakteryzuje te preparaty?
Najważniejszą cechą każdego płynu który służy przy zabiegu w jamie ustnej jest nietoksyczność, a jeśli taka opcja jest niemożliwa to musi nie wchodzić w negatywne reakcje z miejscem jego przeznaczenia, oraz być możliwa do odizolowania od miejsc gdzie takie problemy mogą zaistnieć. Poza tym najbardziej oczywistym aspektem główną cechą jest zdolność rozpuszczania zarówno żywej jak i martwej miazgi, przy uniknięciu zlepiania się by umożliwiać łatwą jej ekstrakcję z operowanego zęba. Kolejnym elementem jest działanie bakteriobójcze. Dzięki temu już w trakcie pozbywania się niepotrzebnego materiału z kanału jest się w stanie go odkazić przed kontynuacją ściągania tkanki, lub przed już końcowym wypełnieniem materiałami kompozytowymi zapobiegając pozostawieniu bakterii wewnątrz zęba. W przypadku płynów nie tylko przepłukujących, ale i przygotowujących przydatne jest rozmiękczanie samej tkanki zęba bez kompletnego jej rozpuszczania, co pozwala szybciej i skuteczniej pracować nad jej ściąganiem w odpowiednich miejscach.
Jakie produkty wykorzystuje się do płukania i opracowywania kanałów korzeniowych?
Jako że praktycznie żaden roztwór nie spełnia wszystkich aspektów wspomnianych powyżej będąc wciąż nietoksyczny dla zarówno zęba, jak i organizmu w całości, często użytkuje się więcej niż jedną preparat podczas przepłukiwania kanałów. Z najczęściej wykorzystywanych można wyróżnić podchloryn sodu, wersenian sodu (EDTA), jak i roztwór kwasu cytrynowego. Środki płuczące wykorzystujące podchloryn sodu (np. Chloroaxid od Cerkamedu) są wykorzystane przede wszystkim w celach biobójczych, eliminując mikroorganizmy zasiedlające system kanałowy, dodatkowo pomagając w rozpuszczeniu startej tkanki organicznej i wykazując lekkie właściwości wybielające. Wersenian sodu, zwany również EDTA znacznie bardziej jest tolerowany przez tkanki okołowierzchołkowe, nie wchodząc z nimi w reakcje co pomaga ściągnąć materiały obce z nich (chelatowanie). Jednakże to oznacza że nie jest skuteczny w działaniach rozpuszczających ani przeciwbakteryjnych. Kwas cytrynowy, jest w pewnym sensie środkiem pośrednim pomiędzy dwoma wspomnianymi. Podobnie do EDTA wykazuje zdolności chelatujące, oraz tak jak podchloryn sodu działa przeciwbakteryjnie, lecz w słabszym stopniu niż poprzednicy.
Jak dobrać odpowiedni płyn do konkretnego etapu leczenia kanałowego?
Wielu stomatologów zastanawia się, które płyny do irygacji kanałów najlepiej sprawdzą się na poszczególnych etapach zabiegu. W praktyce klinicznej znaczenie ma nie tylko skład chemiczny środka, ale również jego kolejność użycia. Preparaty do płukania zębów po opracowaniu kanałów powinny skutecznie usuwać pozostałości po preparacji mechanicznej oraz zminimalizować ryzyko zakażenia przed wprowadzeniem materiału wypełniającego. Na wstępnym etapie warto sięgnąć po silniejsze środki o działaniu biobójczym, jak podchloryn sodu, natomiast w końcowym etapie sprawdzą się łagodniejsze środki do endodoncji płukanie kanałów – np. EDTA lub roztwory soli fizjologicznej, które oczyszczają, ale nie drażnią tkanek okołowierzchołkowych.
