W jakich sytuacjach stosuje się materiały kompozytowe ?
Wskazania do stosowania najnowszych materiałów kompozytowych są coraz szersze: utrata tkanek twardych zęba z powodu choroby próchnicowej lub urazowych złamań zębów, odbudowa zębów po leczeniu endodontycznym, korekta położenia i kształtu zęba, diastemy, a także wrodzone zabarwienia. Materiały kompozytowe pozwalają niwelować ubytki wszystkich klas w obrębie korony zęba, ubytki pochodzenia niepróchnicowego, ubytki próchnicowe w korzeniu, czy lakowaniu bruzd. Rekonstrukcje kompozytowe są najmniej inwazyjnym i najbardziej estetycznym sposobem odtwarzania twardych tkanek zęba. Każda odbudowa powinna być dostosowana do pacjenta zgodnie z indywidualnym planem leczenia.
Jakie właściwości posiadają materiały kompozytowe ?
Szeroki zakres zastosowań spowodował powstanie materiałów o różnych właściwościach. Do wypełnienia bardzo małych ubytków, ubytków przyszyjkowych, uszczelniania bruzd, naprawy wypełnień przeznaczone są materiały kompozytowe płynne, typ Flow. Większe ubytki w zębach bocznych mogą być wypełnione materiałami o dużej gęstości, natomiast materiały o średniej gęstości mają uniwersalne zastosowanie. Materiały kompozytowe oraz systemy łączące składają się z żywicy - najczęściej stosowane są: Bis-GMA, UDMA oraz z wypełniacza. Płynność materiału zależy od ilości wypełniacza. Im jest go mniej tym materiał jest bardziej płynny przed polimeryzacją i bardziej sprężysty po polimeryzacji. Ze względu na wielkość cząsteczek możemy wyróżnić następujące materiały: z nanowypełniaczem, mikrowypełniaczem oraz hybrydowe.
Kompozyty Flow a kompozyty Bulk Fill – kiedy i dlaczego ?
Kompozyty światłoutwardzalne dostępne są w różnych konsystencjach: Uniwersalnym (Konwencjonalnym) posiadającym wszechstronne zastosowanie w ubytkach klas I-IV, Płynnym (Flow) o zmniejszonej zawartości wypełniacza, stosowane do odbudowy ubytków klas V, PRR czy uszczelniania starych wypełnień oraz Kondensowalnym o zwiększonej gęstości (Packable) - o dużej lepkości (podwyższona zawartość wypełniacza), bardziej odporne na pękanie. Do zębów w odcinku bocznym używa się kompozytów o wyższej wytrzymałości, materiały o „płynnej” konsystencji, przeznaczone są do szybkiego wypełniania ubytków. Do wypełnienia w odcinku przednim używa się kompozytów mniejszymi cząsteczkami, ponieważ są one łatwiejsze w polerowaniu i obróbce. Kompozyty typu Bulk Fill posiadają konsystencję pasty i dają możliwość jednoetapowego wypełnienia całego ubytku. Na właściwości estetyczne wpływa wielkość ziaren wypełniacza.
Etapy pracy z kompozytami utwardzanymi światłem
Kompozyty światłoutwardzalne polimeryzują po naświetlaniu. W trakcie polimeryzacji dochodzi do skurczu polimeryzacyjnego. Materiały nie łączą się samoistnie z tkankami zęba. Obecnie stosuje się dwie grupy systemów wiążących. Starsza grupa tych systemów wymaga wytrawienia tkanek zęba 37% kwasem ortofosforowym. Światło z lampy polimeryzacyjnej wnika na głębokość około 3-5 mm. Determinantami głębokości penetracji światła są jasność i przezierność materiału. Materiały kompozytowe można opracowywać już po spolimeryzowaniu ostatniej warstwy. Ważne jest aby w trakcie pracy nie uszkodzić powierzchni zęba, dlatego bezpieczniejsze od kamieni diamentowych są akcesoria do polerowania takie jak krążki ścierne, gumki, kamienie arkansasowe, frezy (materiały polerskie: krążki polerskie Sof-lex, gumki Kenda).
