Postaw na innowację: Pięć kluczowych zalet nowoczesnych uniwersalnych systemów łączących.
Współczesna stomatologia rozwija się w niezwykłym tempie, zmieniają się oczekiwania pacjentów, standardy leczenia i technologie wykorzystywane w gabinecie. Coraz większy nacisk kładzie się na minimalnie inwazyjne procedury, efektywność kliniczną oraz bezpieczeństwo pacjentów. W tym kontekście szczególną rolę odgrywają nowoczesne uniwersalne systemy łączące (universal adhesives), które łączą prostotę aplikacji z wyjątkową skutecznością i wszechstronnością zastosowań.
Jak podkreśla dr Christoph Thalacker, kierownik działu badań i rozwoju w firmie Solventum (dawniej 3M Oral Care), innowacje w dziedzinie adhezji to nie tylko kwestia uzyskania wysokiej siły wiązania (bond strength). Dzisiejsze rozwiązania oferują dodatkowe korzyści kliniczne, które przekładają się na większą przewidywalność wyników, oszczędność czasu oraz komfort pracy lekarza i pacjenta.
Na przykładzie nowoczesnych materiałów, takich jak 3M™ Scotchbond™ Universal Plus Adhesive oraz 3M™ RelyX™ Universal Resin Cement, dr Thalacker pokazuje, jak z pozoru drobne udoskonalenia w formule mogą znacząco wpłynąć na jakość połączenia, trwałość odbudowy i prostotę procedury.
W tym artykule:
Dowiesz się, jak najnowsze rozwiązania w dziedzinie uniwersalnych systemów łączących mogą uprościć Twoją codzienną praktykę i zwiększyć niezawodność odbudów. Artykuł omawia pięć kluczowych korzyści nowoczesnych klejów dentystycznych:
- Radiopacytność zbliżona do zębiny - łatwiejsze różnicowanie materiału od próchnicy i szczelin brzeżnych na zdjęciach RTG.
- Silne wiązanie z zębiną zmienioną próchnicowo - wsparcie dla minimalnie inwazyjnych procedur i skuteczne uszczelnienie tkanek.
- Formuła wolna od pochodnych BPA (BisGMA) - odpowiedź na rosnące oczekiwania pacjentów dotyczące bezpieczeństwa materiałów.
- Wbudowana funkcja primera - uproszczony protokół pracy przy odbudowach pośrednich i redukcja liczby produktów w gabinecie.
- Kompatybilność z materiałami samopolimeryzującymi i podwójnie utwardzalnymi – większa elastyczność, mniej kroków, większa pewność kliniczna.
Dodatkowo znajdziesz tu:
- infografiki podsumowujące kluczowe cechy materiałów,
- zdjęcia kliniczne przedstawiające przykłady zastosowań,
- linki do stron produktów.
Od zmian demograficznych i rosnących oczekiwań pacjentów, przez nowe techniki i filozofie leczenia, aż po pogłębiającą się wiedzę o zdrowiu jamy ustnej — stomatologia nieustannie ewoluuje. Te zmiany wymagają nowoczesnych, innowacyjnych materiałów dentystycznych, w tym również materiałów łączących (adhesives). Producenci stale udoskonalają systemy łączące, aby sprostać współczesnym potrzebom klinicystów. W szczególności uniwersalne systemy łączące oferują szereg istotnych zalet w zakresie wydajności i łatwości użycia.
Dobry uniwersalny system łączący powinien charakteryzować się:
- wysoką siłą wiązania (bond strength),
- kompatybilnością z preferowaną przez lekarza techniką wytrawiania,
- możliwością zastosowania zarówno w odbudowach bezpośrednich, jak i pośrednich,
- zdolnością do łączenia się z materiałami odbudowującymi, takimi jak szkło-ceramika, cyrkon, metale czy kompozyty — bez konieczności użycia dodatkowego primera.
Już te cechy sprawiają, że uniwersalne systemy łączące zasługują na uwagę. Jednak istnieje pięć dodatkowych korzyści klinicznych, które mogą Cię zaskoczyć:
1. Nieprzepuszczający promieniowania rentgenowskiego: odróżnienie warstwy łączącej od ubytków, pęcherzy i próchnicy wtórnej
Większość uniwersalnych systemów łączących jest radiolucentna (nieprzepuszczalna dla promieniowania rentgenowskiego). W praktyce klinicznej może to utrudniać odróżnienie na zdjęciu RTG nagromadzenia materiału łączącego, próchnicy wtórnej, szczelin brzeżnych czy pęcherzy powietrza pod wypełnieniem — szczególnie w trudno dostępnych obszarach. Taka niejednoznaczność diagnostyczna może prowadzić do błędnej interpretacji obrazu RTG, a w konsekwencji – do niepotrzebnego, inwazyjnego leczenia.
Aby rozwiązać ten problem, niektórzy producenci dodają do materiału nieorganiczne wypełniacze radiopacyjne, które zwiększają jego kontrastowość. Niestety, wypełniacze te zwiększają lepkość materiału, co pogarsza jego właściwości aplikacyjne i utrudnia równomierne rozprowadzenie. Co więcej, z czasem mają one tendencję do opadania, co może negatywnie wpływać na jakość materiału, jeśli butelka nie zostanie dokładnie wymieszana przed użyciem.

Celowe nagromadzenie materiału łączącego pod wypełnieniami klasy I – zdjęcia RTG usuniętych trzonowców. Trzy zęby po lewej stronie zostały opracowane z użyciem różnych nieprzepuszczalnych dla promieniowania uniwersalnych systemów łączących, natomiast skrajny prawy trzonowiec został opracowany z użyciem 3M™ Scotchbond™ Universal Plus.
Aby uniknąć potencjalnych problemów diagnostycznych, warto wybierać uniwersalny system łączący, który osiąga radiopacytność zbliżoną do zębiny bez konieczności dodawania niejednorodnych wypełniaczy kontrastowych.
3M™ Scotchbond™ Universal Plus Adhesive wykorzystuje nowo opracowany radiopacyjny monomer, który pozostaje jednorodnie rozproszony w strukturze materiału i zapewnia niską lepkość.
2. Adhezja do zębiny zmienionej próchnicowo: wsparcie dla minimalnie inwazyjnych procedur
Coraz więcej lekarzy dentystów stosuje minimalnie inwazyjne techniki opracowania ubytku, dążąc do zachowania jak największej ilości zdrowych tkanek zęba podczas usuwania próchnicy. W praktyce często oznacza to pozostawienie twardej, ale zmienionej próchnicowo zębiny w obrębie dna ubytku.
W przypadku głębokich ubytków, nawet miękka zębina w pobliżu miazgi może pozostać na swoim miejscu. Aby jednak takie postępowanie było skuteczne, konieczne jest szczelne uszczelnienie tkanek objętych procesem próchnicowym. Odpowiednio wykonany szczelny margines odcina pozostałe bakterie od źródła pożywienia, zatrzymując proces demineralizacji i dalszy rozwój próchnicy.
Na szczęście, stosując podejście minimalnie inwazyjne, nie trzeba rezygnować z zalet uniwersalnych systemów łączących. 3M™ Scotchbond™ Universal Plus Adhesive został opracowany tak, aby zapewniać silne wiązanie zarówno z tkankami zdrowymi, jak i zmienionymi próchnicowo, a także tworzyć ciągłą, dobrze zdefiniowaną warstwę hybrydową, skutecznie uszczelniającą zębinę. Dzięki temu klinicyści mogą korzystać z fizycznych właściwości i uproszczonego protokołu pracy typowego dla universal adhesives, jednocześnie skutecznie zapobiegając rozwojowi próchnicy wtórnej.

Wytrzymałość na ścinanie systemu łączącego 3M™ Scotchbond™ Universal Plus Adhesive w zębinie zmienionej próchnicowo w porównaniu z zębiną zdrową.
3. Formuła wolna od pochodnych BPA: odpowiedź na obawy pacjentów
Coraz częstsze dyskusje na temat bisfenolu A (BPA) w mediach sprawiają, że zarówno pacjenci, jak i dentyści poszukują materiałów, które nie zawierają pochodnych BPA, takich jak BisGMA. Aby zapewnić pacjentom pełne zaufanie do stosowanych przez Ciebie materiałów, warto wybierać uniwersalne systemy łączące o formule wolnej od pochodnych BPA, takie jak 3M™ Scotchbond™ Universal Plus Adhesive .
4. Funkcja primera w odbudowach pośrednich: większa trwałość, uproszczony protokół i mniejsze zapasy materiałów
Większość lekarzy dentystów jest przyzwyczajona do stosowania primera (np. silanu) podczas adhezji do materiałów pośrednich. Jednak ten etap można całkowicie wyeliminować – i jednocześnie uzyskać lepszą wytrzymałość połączenia – pod warunkiem użycia odpowiedniego systemu łączącego.
Zazwyczaj primery stomatologiczne zawierają czynnik łączący, taki jak silan, rozcieńczony rozpuszczalnikiem. Silany posiadają grupy reaktywne, które wspomagają wiązanie pomiędzy materiałami organicznymi i nieorganicznymi – czyli strukturą zęba a materiałem odbudowującym. Ich skuteczność można zwiększyć poprzez połączenie z dodatkowymi grupami funkcyjnymi, które poprawiają kompatybilność z różnymi polimerami.
Na przykład 3M™ Scotchbond™ Universal Plus Adhesive zawiera zoptymalizowaną mieszaninę silanów, dzięki czemu może pełnić jednocześnie funkcję primera i systemu łączącego. W porównaniu do swojego poprzednika – 3M™ Scotchbond™ Universal Adhesive – nowa formuła zawiera dodatkowo aminofunkcyjny silan, co pozwala uzyskać wytrzymałość połączenia na poziomie „złotego standardu” w przypadku wytrawionej ceramiki szklanej.
W rzeczywistości, liczne badania in vitro wykazały, że wytrzymałość połączenia Scotchbond Universal Plus Adhesive z wytrawioną ceramiką szklaną jest porównywalna z wytrzymałością systemów, które wymagają osobnego silanu.

Wytrzymałość na ścinanie systemu łączącego 3M™ Scotchbond™ Universal Plus Adhesive z dwukrzemianem litu.²
Samopolimeryzacja i podwójne utwardzanie: usprawnienie procedury, ograniczenie zapasów i większa pewność kliniczna
Kwasowe systemy łączące, takie jak nowoczesne uniwersalne adhesives, często są niekompatybilne z inicjatorami nadtlenkowymi/aminowymi, stosowanymi w materiałach samopolimeryzujących i podwójnie utwardzalnych, np. w cementach żywicznych lub materiałach do odbudowy zrębu. Dzieje się tak, ponieważ ich kwasowość może hamować proces polimeryzacji w miejscu kontaktu z warstwą adhezyjną. Aby zniwelować tę niekompatybilność, zwykle konieczne jest dodanie tzw. aktywatora samopolimeryzującego lub podwójnie utwardzalnego, który miesza się z systemem łączącym przed aplikacją.
Jednak 3M™ Scotchbond™ Universal Plus Adhesive zawiera niewielką ilość soli metalu przejściowego, która zapewnia kompatybilność z inicjatorami nadtlenkowymi/aminowymi, eliminując potrzebę stosowania osobnego aktywatora. System ten nadal wymaga jednak utwardzenia światłem, aby uzyskać maksymalną wydajność i trwałość połączenia. Dodatkową korzyścią jest połączenie Scotchbond Universal Plus Adhesive z 3M™ RelyX™ Universal Resin Cement.
W tym przypadku system łączący nie wymaga fotopolimeryzacji, ponieważ mechanizm samopolimeryzacji cementu również utwardza warstwę adhezyjną. Dzięki temu warstwa systemu łączącego może zostać równomiernie rozprowadzona pod wpływem nacisku przy osadzaniu odbudowy, co eliminuje ryzyko niedopasowania spowodowanego przez wcześniej utwardzony nadmiar materiału. Uniwersalne systemy łączące oferują wiele zalet, a niektóre z nich wykraczają daleko poza tradycyjne rozumienie „silnego wiązania”. Nowoczesne generacje tych materiałów zostały opracowane tak, by odpowiadać na konkretne potrzeby klinicystów – takie jak radiopacytność, wsparcie technik minimalnie inwazyjnych czy kompatybilność z różnymi materiałami odbudowującymi.
Z tych powodów warto ponownie przyjrzeć się uniwersalnym systemom łączącym i sprawdzić, w jaki sposób ich najnowsze udoskonalenia mogą pomóc Ci osiągać jeszcze lepsze rezultaty w codziennej praktyce.
Nowoczesne uniwersalne systemy łączące wyznaczają nowy standard w stomatologii adhezyjnej — nie tylko pod względem siły wiązania, lecz także dzięki funkcjonalności, wszechstronności i bezpieczeństwu. 3M™ Scotchbond™ Universal Plus Adhesive to przykład materiału, który łączy w sobie cechy istotne dla dzisiejszych klinicystów:
- radiopacytność zbliżoną do zębiny, ułatwiającą diagnostykę RTG,
- silne wiązanie zarówno z tkankami zdrowymi, jak i zmienionymi próchnicowo,
- formułę wolną od pochodnych BPA (BisGMA),
- wbudowaną funkcję primera dla odbudów pośrednich,
- kompatybilność z systemami samopolimeryzującymi i podwójnie utwardzalnymi, jak 3M™ RelyX™ Universal Resin Cement.
W połączeniu z nowoczesnymi protokołami klinicznymi oraz przemyślanym doborem narzędzi, takie rozwiązania pozwalają uprościć codzienną pracę, ograniczyć ryzyko błędów i zwiększyć przewidywalność wyników leczenia.
Warto zatem „pozostać wiernym innowacji” – przyjrzeć się najnowszym systemom łączącym, zaktualizować własne procedury adhezyjne i wykorzystać pełny potencjał nowoczesnych materiałów, takich jak 3M™ Scotchbond™ Universal Plus Adhesive – kleju stworzonego z myślą o efektywności, bezpieczeństwie i długotrwałych rezultatach.
Interaction of an experimental universal adhesive with caries-affected dentin, C. Thalacker, H. Loll, B. Anich, K. Dede, J. Madden, A.S. Abuelyaman, B. Craig, J Dent Res 99 (Spec Iss A): Nr 191, 2020. Optimizing glass-ceramic bonding incorporating new silane technology in an experimental universal adhesive formulation, C. Yao, M.H. Ahmed, L. De Grave, K. Yoshihara, B. Mercelis, Y. Okazaki, K.L. Van Landuyt, C. Huang, B. Van Meerbeek, Dent. Mater. 2021, 37, 894–900.