Najlepsze środki do dezynfekcji narzędzi stomatologicznych

Najlepsze środki do dezynfekcji narzędzi stomatologicznych

Obecnie, bardziej niż kiedykolwiek, ważne jest, aby żadne bakterie i wirusy nie były przenoszone między pacjentami poprzez kontakt z powszechnie używanymi narzędziami dentystycznymi. Procesy czyszczenia, sterylizacji oraz dezynfekcji narzędzi stomatologicznych należą do najważniejszych i najskuteczniejszych działań bakteriobójczych w gabinecie stomatologicznym. Zapewniają bezpieczeństwo pacjentów, jak również personelu pracującego w gabinecie. W celu najefektywniejszego wykorzystania instrumentarium dentystycznego, narzędzia należy nie tylko dezynfekować, ale również odpowiednio pielęgnować, co wpłynie na wydłużenie ich żywotności. Odpowiedni wybór najwyższej jakości narzędzi oraz skutecznych środków przeznaczonych do dezynfekcji zapewnia stomatologom bezpieczny i wydajny proces czyszczenia. Czym kierować się przy wyborze odpowiednich środków do dezynfekcji narzędzi stomatologicznych? Oraz jak poprawnie dezynfekować instrumenty za pomocą środków dostępnych na rynku?

W jaki sposób dbać o narzędzia stomatologiczne w gabinecie

Narzędzia dentystyczne stosowane podczas zabiegów mogą naruszać ciągłość tkanek. Mają kontakt ze skórą, błonami śluzowymi, jamami ciała i płynami ustrojowymi. Mikroorganizmy we krwi lub ślinie pacjenta mogą przenosić bakterie i choroby, takie jak gronkowiec, opryszczka czy gruźlica. Bakterie oraz wirusy pozostałe na niewysterylizowanych lub nieodpowiednio wysterylizowanych narzędziach, mogą przenosić się z jednego pacjenta na drugiego, co stanowi zagrożenie nie tylko dla nich, ale także personelu pracującego w gabinecie stomatologicznym.  Dlatego bardzo ważnym czynnikiem w pracy lekarza powinno być zadbanie o odpowiednie środki ochrony osobistej w celu zminimalizowania zagrożenia biologicznego. Okulary ochronne, maski na twarz, wodoszczelne kitle oraz rękawice chronią personel przed skażeniem mikrobiologicznym podczas czyszczenia i porządkowania czy używania narzędzi. Niektóre gabinety stomatologiczne pakują swoje instrumenty w kasety. Dedykowaną kasetę można skonfigurować pod kątem określonej procedury, co oznacza, że lekarze lub personel gabinetu poświęci znacznie mniej czasu na kompletowanie odpowiednich narzędzi przed danym zabiegiem. W wielu przypadkach zaleca się używania jednorazowych narzędzi i materiałów eksploatacyjnych na etapie, kiedy całkowita eliminacja zagrożenia biologicznego nie jest możliwa bądź opłacalna.

Czym kierować się przy wyborze odpowiednich środków do dezynfekcji narzędzi stomatologicznych?

Produkty do mycia i dezynfekcji narzędzi powinny cechować się adekwatnym do zagrożenia spectrum działania biobójczego, w relatywnie krótkim czasie i niskim stężeniu. Preparaty muszą mieć zdolność do usuwania biofilmu, jak również szerokie spektrum antymikrobowe, skutecznie usuwające zabrudzenia organiczne. W wielu przypadkach środki dezynfekujące mogą być używane jako środki czyszczące lub odwrotnie. Jeśli jednak środek dezynfekujący nie jest również oznaczony jako środek czyszczący, nie można go używać do czyszczenia. Należy zwrócić uwagę także między innymi na okres trwałości produktu, rozcieńczenie, temperaturę (unikanie zamarzania), metodę aplikacji i czas kontaktu produktu z powierzchnią. W wielu płynnych preparatach dezynfekcyjnych stosowane są pojedyncze lub kombinowane związki chemiczne (należą do nich alkohole, związki chloru, formaldehyd, aldehyd, nadtlenek wodoru, związki fenolowe i czwartorzędowe związki amoniowe). Niewłaściwe użycie może spowodować nadmierne koszty lub zagrożenie bezpieczeństwa. Dlatego zaleca się ściśle przestrzegać instrukcji producenta, aby zapewnić maksymalne zmniejszenie obciążenia biologicznego narzędzi, urządzeń i pojemników na narzędzia przed sterylizacją. 

W jaki sposób poprawnie czyścić i dezynfekować instrumenty za pomocą środków dostępnych na rynku?

W zależności od rodzaju narzędzi i przyjętej procedury postępowania, w procesie dekontaminacji można wyodrębnić proces mycia lub mycia i dezynfekcji narzędzi oraz dezynfekcji wysokiego poziomu. Po zakończonym zabiegu należy umieścić instrumenty w specjalnym pojemniku (zamkniętym, szczelnym, z symbolem zagrożenia biologicznego) przed ich przeniesieniem do miejsca czyszczenia. Najlepiej, aby przy kontakcie z narzędziami  w miarę możliwości do ich przenoszenia używać kleszczy oraz wytrzymałych rękawiczek, aby zmniejszyć narażenie na kontakt z ostrymi przedmiotami, które mogą prowadzić do obrażeń lub infekcji.

Przyjęte procedury w gabinetach stomatologicznych określają zasady postępowania podczas ręcznego lub maszynowego procesu dezynfekcji i mycia skażonych narzędzi oraz sprzętu wielokrotnego użytku w praktykach lekarza. Za prawidłowe stosowanie procedur odpowiada kierownik podmiotu wykonującego działalność leczniczą, lekarz lub wyznaczony i przeszkolony do tego celu pracownik.

Czyszczenia narzędzi stomatologicznych można dokonać na kilka różnych sposobów:

Czyszczenie ultradźwiękowe: podczas czyszczenia wykorzystywane są fale dźwiękowe przepuszczane przez roztwór, aby zneutralizować zanieczyszczenia. Myjki ultradźwiękowe to specjalnie opracowane do skutecznego czyszczenia ultradźwiękowego maszyny, które przy pomocy enzymów pomagają rozbić obciążenie biologiczne oraz skutecznie neutralizować drobnoustroje. Preparaty wykorzystywane w tym procesie to także środki zapobiegające gromadzeniu się minerałów, zabrudzeń czy korozji.

Automatyczne myjki do instrumentów: pozwalają lekarzom i pracownikom gabinetu na zaoszczędzenie czasu, eliminując potrzebę ręcznego płukania lub suszenia instrumentów.

Mycie ręczne: jest to praktyka coraz rzadziej stosowana. Wymaga najwięcej czasu i wysiłku oraz niesie ze sobą największe ryzyko wypadku z ostrymi narzędziami. Ponadto proces ten wymaga od pracowników dużego skupienia i wyczerpującego wysiłku. W niektórych przypadkach proces ten można uznać za najbardziej wadliwy.