Cementy dentystyczne i ich zastosowanie

Cementy dentystyczne odgrywają kluczową rolę w codziennej praktyce stomatologicznej, oferując szeroki zakres zastosowań od wypełnień tymczasowych po trwałe mocowanie uzupełnień protetycznych. Ich wybór jest zależny od wielu czynników, w tym od materiału korony, oczekiwanego czasu użytkowania oraz specyficznych potrzeb pacjenta. Dostępne na rynku rodzaje cementów, takie jak kompozytowe, glassjonomerowe czy cynkowo-fosforanowe, różnią się między sobą właściwościami, co pozwala na ich optymalne dopasowanie do konkretnego zastosowania. W tym artykule przyjrzymy się bliżej charakterystyce poszczególnych rodzajów cementów dentystycznych, ich zaletach oraz zastosowaniach, aby pomóc specjalistom w dokonaniu najlepszego wyboru dla swoich pacjentów.

Dowiedz się również, jakie "Materiały i akcesoria stomatologiczne stosowane w gabinecie stomatologicznym" są niezbędne do zapewnienia skutecznego leczenia i komfortu pacjentów. Następnie, zapoznaj się z tematem "Narzędzi dentystycznych w gabinetach stomatologicznych", aby poznać zaawansowane technologie i narzędzia, które umożliwiają dentystom przeprowadzanie precyzyjnych i bezpiecznych zabiegów. 

Z tego artykułu dowiesz się:

• Jakie są zastosowania cementów dentystycznych w stomatologii i protetyce.
• Jakie rodzaje cementów dentystycznych są wykorzystywane w praktyce stomatologicznej.
• Jakie są charakterystyczne cechy i właściwości cementów kompozytowych oraz glassjonomerowych, w tym ich zastosowanie, zalety i ograniczenia.
• Jakie są specyficzne właściwości i zastosowania cementów cynkowo-fosforanowych, w tym ich skład, proces wiązania i odporność na ściskanie.
• Jakie właściwości fizyczne posiadają cementy karboksylowe, ich zastosowanie oraz mechanizm działania.

Cementy dentystyczne i ich zastosowanie

Cementy dentystyczne znajdują zastosowanie w dziedzinie stomatologii i protetyki. Doskonale sprawdzają się jako wypełnienia tymczasowe w momencie leczenia kanałowego, cementowania zęba oraz ubytków w celu ochrony miazgi lub izolacji czy cementowania stałych aparatów protetycznych. Tradycyjne cementy występują w postaci proszku i cieczy, które następnie są ręcznie mieszane w celu uzyskania odpowiednio lepkiego materiału. Wybór cementu zależy od materiału, z jakiego jest wykonana korona wstępna oraz planowanego czasu jego użytkowania. Równie istotny jest rodzaj materiału, z jakiego wykonano uzupełnienie ostateczne, a także, z jakiego użyciem cementu planuje się je osadzić.  Specjaliści, wybierając i dobierając materiał, zawsze sugerują się odpowiednimi właściwościami, aby jak najlepiej sprawdził się w przypadku konkretnego pacjenta. Czym charakteryzują się cementy stomatologiczne wykorzystywane w stomatologii oraz jakie wyróżniamy ich rodzaje?

Jakie wyróżniamy rodzaje cementów stomatologicznych?

Obecnie w gabinetach, klinikach stomatologicznych i laboratoriach protetycznych wykorzystywanych jest wiele rodzajów cementów dentystycznych. Wśród nich możemy wyróżnić cementy takie jak: cementy kompozytowe, cementy cynkowo-fosforanowe, cementy karboksylowe, cementy glassjonomerowe, cementy tlenkowo cynkowo eugenolowe czy cementy tymaczowe i stałe. Materiały stosowane przy osadzaniu uzupełnień protetycznych stałych możemy podzielić na: cementy tradycyjne (fosforanowe, polikarboksylowe, szklano-jonomerowe), cementy hybrydowo-jonomerowe oraz cementy na bazie materiałów złożonych.  Możemy również wyróżnić grupę cementów na bazie wody, wśród których możemy wyróżnić: cementy cynkowo-fosforanowe, cementy polikarboksylowe, szkło-jonomerowe czy cementy szkło-jonomerowy wzmacniany żywicą. Do cementów tymczasowych możemy zaliczyć materiały takie jak: Fleczery, cementy tlenkowo-cynkowo-eugenolowe lub tlenkowocynkowe bez eugenolu oraz cementy na bazie wodorotlenku wapnia.

Cementy kompozytowe a cementy glassjonomerowe

Cementy kompozytowe przeznaczone są głównie do czasowego mocowania koron i licówek w odcinku przednim. Ich dobre właściwości takie jak: przezierność oraz dobra trwałość koloru sprawiają, że specjaliści często wybierają ten rodzaj materiału. Cementy kompozytowe cechują się bardzo dużą siłą wiązania i jednocześnie łatwością przy usuwaniu wykonanych przy ich użyciu uzupełnień czasowych. Służą do trwałego łączenia tkanek zębowych z uzupełnieniem. Są wykorzystywane ze względu na odpowiednie parametry mechaniczne oraz prostotę zastosowania. Materiały te nie ingerują w adhezję systemów łączących. Cementy glassjonomerowe dzięki swojej wysokiej wytrzymałości charakteryzują się dobrym łączeniem ze szkliwem i zębiną. Uwalnianie fluoru przez dłuższy czas, przez materiały szkłojonomerowe stopniowo zatrzymuje i zmniejsza ryzyko dalszego rozwoju próchnicy oraz dodatkowo wzmacnia szkliwo. W tej grupie cementów występują również cementy glassjonomerowe modyfikowane żywicą o szybszym twardnieniu i mniejszej wrażliwości na wilgoć.

Cementy cynkowo-fosforanowe i ich charakterystyka

Cementy cynkowo-fosforanowe dawniej były używane do cementowania prawie wszystkich uzupełnień protetycznych. Obecnie cementy cynkowo-fosforanowe odpowiednio wiążące przeznaczone są do ostatecznego mocowania koron, mostów i wkładów (również z tlenku cyrkonu), ruchomych części aparatów ortodontycznych, sztyftów, jak również śrub w odbudowie zrębów oraz jako podkład pod materiały wykorzystywane do wypełnień (amalgamaty, kompozyty) lub tymczasowe wypełnienie. Cementy składają się z tlenku cynku z dodatkiem tlenku magnezu i barwników. Płyn jest wodnym roztworem kwasu fosforowego, buforowanym jonami aluminium i cynku, aby zapewnić wolny przebieg reakcji wiązania podczas mieszania. Materiał ten cechuje się sporą odpornością na ściskanie oraz daje on możliwość wypracowania odpowiednio cienkiej warstwy. Wiązanie cementu w jamie ustnej trwa od 5 do 9 minut od rozpoczęcia mieszania.

Jakie właściwości fizyczne posiadają cementy karboksylowe?

Cementy karboksylowe należą do grupy cementów wodnych, są zarabiane wodą, a w ich skład wchodzi kwas poliakrylowy.  Materiały stosuje się przy ostatecznym cementowaniu koron i mostów oraz na zęby z żywą miazgą. Dzięki zdolności grup karboksylowych cementu do chelatowania jonów wapnia z tkanek twardych zęba mogą tworzyć z nimi wiązania chemiczne. Cechują się zdolnością przylegania do wypiaskowanych powierzchni stopów metali. Cementy posiadają optymalne właściwości tiksotropowe oraz pod ich naciskiem zwiększa się lepkość materiału, staje się płynny, a po zwolnieniu nacisku zastyga. Charakteryzują się wysokim stopniem biozgodności, a grubość powłoki wynosi 16-48 mikrometrów. Bezpośrednio po zarobieniu są bardziej kwaśne od cementów fosforanowych, ale cząsteczki kwasu poliakrylowego są na tyle duże, że nie penetrują do kanalików zębiny oraz nie drażnią miazgi.