Z jakich materiałów wykonuje się implanty zębowe?

Implanty zębowe to jedno z najważniejszych osiągnięć współczesnej stomatologii, które pozwala pacjentom na odbudowę brakujących zębów w sposób trwały i estetyczny. Wybór materiału, z którego wykonany jest implant, ma kluczowe znaczenie dla jego trwałości, biokompatybilności oraz ostatecznego sukcesu całej procedury. W artykule omówimy najczęściej stosowane materiały, ich właściwości oraz zalety i wady, aby stomatolodzy mogli lepiej zrozumieć, na co zwrócić uwagę przy wyborze odpowiedniego implantu dla swoich pacjentów.

A osoby, które chciałyby kompleksowo zgłębić wiedzę na temat implantologii, zachęcamy do lektury poprzednich tekstów poświęconych miniimplantom stomatologicznym oraz leczeniu stanów zapalnych występujących w okolicy implantu.

Z tego artykułu dowiesz się:

1. Z czego wykonane są implanty zębowe?
2. Czym charakteryzuje się implant z tytanu?
3. Jakie są wady i zalety implantów zębowych z ceramiki?
4. Na czym polega fenomen implantów z polimerów i dlaczego wciąż nie są one głównym rodzajem stosowanych implantów zębowych?
5. Jakie są inne materiały wykorzystywane do produkcji implantów stosowanych do rekonstrukcji uzębienia?

Implanty zębowe z tytanu

Tytan jest najbardziej popularnym materiałem stosowanym w implantologii stomatologicznej. Jego znaczenie wynika z doskonałej biokompatybilności, wytrzymałości i odporności na korozję. Tytan jest materiałem pierwszego wyboru dla większości implantologów, ponieważ pozwala na osiągnięcie wysokiego wskaźnika sukcesu klinicznego. Ponadto tytan jest stosunkowo łatwy do obróbki, co umożliwia produkcję implantów o różnych kształtach i rozmiarach, dostosowanych do indywidualnych potrzeb pacjentów.

Przykładem produktów tego rodzaju mogą być uniwersalne implanty MDI Analog HYBRID lub MDI O-BALL marki B&B Dental. Dobrym produktem dla implantów tytanowych będzie również dedykowany im system łączący Sebond Implant.

Zalety implantów produkowanych z tytanu:

• Biokompatybilność — tytan jest doskonale tolerowany przez organizm ludzki, co minimalizuje ryzyko reakcji zapalnych i odrzutu implantu. Dodatkowo proces osseointegracji, czyli integracji implantu z kością, w jego przypadku jest bardzo skuteczny.
• Wytrzymałość — materiał tytanowy charakteryzuje się wysoką wytrzymałością na rozciąganie i zginanie, co gwarantuje długowieczność implantów. Dzięki swojej wytrzymałości tytanowe implanty mogą przenosić znaczne obciążenia, co jest istotne w kontekście funkcji żucia.
• Odporność na korozję — naturalna warstwa tlenku tytanu, która tworzy się na powierzchni implantu, chroni go przed działaniem czynników zewnętrznych w wilgotnym środowisku jamy ustnej. Ta warstwa tlenku jest stabilna i trwała, co zapobiega korozji i uszkodzeniom implantu.

Wady implantów zębowych wytwarzanych z tytanu:

• Estetyka — metaliczny kolor tytanu może być widoczny przez dziąsło, co jest szczególnie problematyczne w strefie estetycznej. W przypadku cienkiej tkanki dziąsłowej tytanowy implant może prześwitywać i tym samym wpływać na estetykę uśmiechu pacjenta.
• Alergie — choć rzadko, u pacjentów mogą wystąpić reakcje uczuleniowe na tytan. Osoby z nadwrażliwością na metale mogą wykazywać reakcje uczuleniowe, takie jak zapalenie dziąseł czy ból. W takich przypadkach konieczne jest rozważenie alternatywnych materiałów, takich jak ceramika.

Ceramiczne implanty zębowe

Jedyną, na razie, szerzej stosowaną alternatywą dla implantów tytanowych są implanty ceramiczne. Najczęściej wykonane są z tlenku cyrkonu, który charakteryzuje się wysoką wytrzymałością i doskonałą odpornością na zużycie. Zyskują na popularności dzięki swoim właściwościom estetycznym i biokompatybilności.

Zalety użycia ceramiki do produkcji implantów zębowych:

• Estetyka — biały kolor ceramiki sprawia, że implanty są mniej widoczne przez dziąsło, co jest dużą zaletą w obszarach widocznych, takich jak przednie zęby.
• Biokompatybilność — ceramika jest dobrze tolerowana przez tkanki miękkie i twarde, co minimalizuje ryzyko stanów zapalnych i reakcji alergicznych. Tlenek cyrkonu nie wywołuje odpowiedzi alergicznych, co czyni go doskonałym wyborem dla pacjentów z nadwrażliwością na metale.
• Odporność na korozję — podobnie jak tytan, ceramika jest odporna na korozję w środowisku jamy ustnej. Tlenek cyrkonu jest chemicznie stabilny i nie reaguje z płynami ustrojowymi, co zapewnia długotrwałą stabilność implantu.

Wady implantów z ceramiki:

• Kruchość — choć ceramika jest twarda, może być bardziej krucha niż tytan. Wysoka twardość może prowadzić do pęknięć pod dużymi obciążeniami lub w wyniku nagłego urazu. Stomatolodzy muszą pamiętać o tym w kontekście obszarów narażonych na duże siły żucia.
• Trudność w obróbce — produkcja i obróbka ceramiki jest bardziej skomplikowana niż w przypadku tytanu, co przekłada się na wyższe koszty. Proces produkcji implantów ceramicznych wymaga zaawansowanych technologii i precyzyjnego sprzętu, co może ograniczać dostępność tego rodzaju implantów.

Implanty zębowe z polimerów

Polimery, choć rzadziej stosowane w produkcji implantów zębowych, mogą być cenną alternatywą w określonych sytuacjach klinicznych. Jednym z najbardziej obiecujących materiałów polimerowych w implantologii jest PEEK (polieter-eter-keton). PEEK to termoplastyczny polimer, który charakteryzuje się wyjątkową kombinacją elastyczności i biokompatybilności. Jednak mimo wielu zalet, wykazuje on też słabszą zdolność do integracji z tkanką kostną w porównaniu do tytanu i ceramiki, przez co nadal nie jest materiałem zdolnym wyprzeć z użycia pozostałe, powszechnie stosowanie w stomatologii rozwiązania.

Zalety implantów wykonanych z polimerów:

• Lekkość — polimery są znacznie lżejsze niż metale, co jest korzystne w przypadkach, gdzie konieczne jest zmniejszenie obciążenia struktury kostnej. Lżejsze implanty mogą zapewnić większy komfort pacjentom i być mniej inwazyjne dla kości. Mniejsza masa implantu może również sprzyjać lepszemu gojeniu i zmniejszeniu dyskomfortu po zabiegu.
• Elastyczność — polimery oferują większą elastyczność w porównaniu do metali i ceramiki, co jest przydatne w specyficznych warunkach anatomicznych. Elastyczność polimerów może pomagać w absorpcji sił żucia, redukując ryzyko uszkodzenia kości i samego implantu. Elastyczność PEEK pozwala na lepsze dostosowanie się implantu do naturalnych ruchów kości, co może prowadzić do większego komfortu dla pacjenta.
• Biokompatybilność — wysokiej jakości polimery, takie jak PEEK, wykazują doskonałą biokompatybilność. Są obojętne biologicznie, co minimalizuje ryzyko reakcji alergicznych lub zapalnych. Polimery mogą być idealnym rozwiązaniem dla pacjentów z alergiami na metale, którzy nie mogą korzystać z tytanowych implantów.

Wady implantów z polimerów:

• Mniejsza wytrzymałość — Polimery są słabsze od metali i ceramiki. To oznacza, że polimerowe implanty mogą łatwiej się uszkodzić i zużywać. Dlatego są lepsze do tymczasowych rozwiązań lub mniej obciążonych miejsc w jamie ustnej. Takie implanty mogą wymagać częstszej wymiany lub naprawy w porównaniu do implantów z tytanu, lub ceramiki.
• Biokompatybilność — Polimery mogą różnie reagować z organizmem w zależności od składu. Niektóre mogą wywoływać alergie lub stany zapalne, więc ważne jest dobranie odpowiedniego materiału dla konkretnego pacjenta. Chociaż PEEK jest zazwyczaj dobrze tolerowany, czasem mogą wystąpić nieprzewidziane reakcje.
• Osseointegracja — Polimery, takie jak PEEK, trudniej łączą się z kością w porównaniu do tytanu i ceramiki. To może sprawiać, że połączenia z kością są mniej stabilne. Naukowcy pracują nad poprawą powierzchni polimerów, żeby lepiej integrowały się z kością.

Polimery, takie jak PEEK, mogą być dobrą alternatywą dla tradycyjnych materiałów w stomatologii. Mają unikalne właściwości, które są przydatne w niektórych przypadkach, gdzie ważna jest elastyczność, lekkość i biokompatybilność. Jednakże, aby w pełni wykorzystać potencjał polimerów, konieczne są dalsze badania nad poprawą ich osseointegracji i wytrzymałości mechanicznej.

Inne materiały na implanty zębowe

Mniej popularne rozwiązania technologiczne stosowane w implantologii stomatologicznej obejmują materiały takie jak metal, akryl oraz porcelana.

Implanty metalowe są popularne ze względu na niższy koszt produkcji, co sprawia, że są bardziej dostępne dla szerszego grona pacjentów. Niemniej jednak metaliczna estetyka implantów może być problematyczna dla pacjentów poszukujących rozwiązań jak najbardziej naturalnych.

Akryl, z kolei, stosowany jest przeważnie jako materiał tymczasowy ze względu na swoją niższą wytrzymałość. Jest on jednak stosunkowo tani, co może być korzystne w przypadkach krótkotrwałych lub eksperymentalnych.

Zupełnie inaczej przedstawia się sytuacja z implantami z porcelany, które charakteryzują się wysoką estetyką i wytrzymałością. Porcelana jest materiałem droższym, ale oferuje właściwości bardzo zbliżone do naturalnych zębów, co czyni ją popularnym wyborem w przypadkach, gdzie estetyka jest kluczowa. Jednakże wysoki koszt implantów z porcelany może stanowić barierę finansową dla niektórych pacjentów, ograniczając ich dostępność na rynku.

Wybór odpowiedniego materiału na implant zębowy zależy więc od wielu czynników, takich jak koszt, estetyka, trwałość oraz specyficzne wymagania kliniczne pacjenta. Każdy z wymienionych materiałów ma swoje zastosowanie w określonych sytuacjach klinicznych.

Rodzaje implantów zębowych — podsumowanie

Implanty zębowe stanowią kluczowe rozwiązanie w dziedzinie stomatologii, umożliwiając skuteczne i długotrwałe zastąpienie utraconych zębów. Wybór odpowiedniego materiału na implant jest decydujący dla jego trwałości oraz ogólnej skuteczności leczenia. Współcześnie najczęściej stosowanymi materiałami do produkcji implantów są tytan i ceramika. Rzadziej spotykanymi wyborami są metale, akryl i porcelana. Dynamicznie rozwijającym się materiałem w tej dziedzinie są również polimery, które oferują obiecujące perspektywy dzięki swoim unikalnym właściwościom.