Włókno szklane - zastosowanie w stomatologii

Włókno szklane to materiał obdarzony zestawem wyjątkowych właściwości, które sprzyjają odnajdywaniu mu wielu nowych zastosowań w różnych dziedzinach technologii i inżynierii. W ostatnich latach, ten innowacyjny surowiec na stałe zagościł również w przemyśle medycznym, wyposażając zaplecza gabinetów dentystycznych w jakościowe materiały i akcesoria służące do wzmocnienia i odbudowy struktury zęba. Materiały z włókna szklanego coraz powszechniej wykorzystuje się w endodoncji, protetyce, periodontologii oraz ortodoncji. 

Oferując szeroki zakres korzyści w leczeniu i rekonstrukcji tkanek jamy ustnej, materiał ten stał się pewnym wyborem wielu lekarzy dentystów i ich pacjentów. Należy jednak uwzględniać specyficzne okoliczności, w których wykorzystanie włókna szklanego może być niemożliwe, bądź z jakichś przyczyn niepraktyczne. Specjalistom pozostaje wówczas rozważyć inne, alternatywne mu rozwiązania.

Pomocnym w tym zakresie może okazać się artykuł, który podpowiada czym się kierować przy zakupie akcesoriów do endodoncji.

Z tego artykułu dowiesz się:

1. Jak wygląda proces powstawania włókna szklanego i jakie są jego fizykochemiczne właściwości?
2. Do czego w stomatologii zazwyczaj wykorzystywane się włókna szklane? Poznasz szerokie spektrum ich zastosowań w różnych obszarach leczenia dentystycznego: od endodoncji po protetykę. 
3. Jakie są przeciwwskazania do stosowania włókien szklanych dentystycznych? Poznasz możliwe do wystąpienia sytuacje, w których wykorzystanie w leczeniu włókna szklanego będzie opatrzone ryzykiem bezpośrednio zagrażającym zdrowiu pacjenta bądź zmniejszeniem potencjału efektywności podjętego leczenia.  

Jak powstaje włókno szklane?

Włókno szklane jest produkowane poprzez przetwarzanie roztopionego i rozciągniętego szkła wodnego, z którego formowane są wyjątkowo drobne włókna (pojedyncze nitki, cieńsze niż ludzki włos), o średnicy wahającej się między 0,005 0,01 mm. Z tych mikrowłókien są następnie wyplatane grubsze pasma, wzmocnione w kolejnym kroku dodatkową warstwą specjalnej żywicy. Otrzymany w ten sposób kompozyt wykazuje liczne właściwości, które decydują o jego powszechnym wykorzystywaniu w wielu dziedzinach życia — w przemyśle, budownictwie, a także w coraz bardziej rozległy i znaczący sposób w stomatologii.

Właściwości włókna szklanego

Szerokiemu zastosowaniu włókien szklanych sprzyja ich szczególna specyfika i prezentowana funkcjonalność. Tworzywo sztuczne wzmocnione włóknem szklanym jest bowiem: 

Wytrzymałe — wyjątkowa odporność na uszkodzenia mechaniczne i rozciąganie sprawia, że materiał ten jest wykorzystywany przede wszystkim w celu wzmocnienia różnych konstrukcji (m. in. budowlanych, samochodowych, czy protetycznych).
Elastyczne — pozwalając na łatwe dopasowanie włókien do kształtu opracowywanej powierzchni.
Odporne na korozję i środki chemiczne — niewrażliwość na korozję chemiczną i działanie warunków atmosferycznych pozwala na stosowanie ich w różnych środowiskach.
Biokompatybilne — ​​możliwość stosowania w kontakcie z ludzkimi tkankami biologicznymi pozwoliło na znalezienie dla włókien szklanych wielu zastosowań w dziedzinie medycyny. 
Obojętne elektrycznie — doskonałe, niezależne od grubości materiału właściwości elektroizolacyjne czynią wykorzystywanie włókien szklanych rozwiązaniem wysoce bezpiecznym, chroniącym przed obrażeniami wywołanymi przez bezpośredni kontakt z prądem elektrycznym. 
Niepalne — niepodtrzymujące płomienia właściwości sprawiają, że wykorzystywane włókno szklane nie emituje pod wpływem ciepła szkodliwego dymu i toksycznych substancji.  
Stabilne wymiarowo — brak podatności na zmiany temperatury i wilgotności wpływa na niski współczynnik rozszerzalności opisywanych włókien. Dzięki temu, modele wykonywane z tego tworzywa nie odkształcają się i nie pękają.
O niskiej przewodności termicznej — względnie niski współczynnik przewodzenia ciepła przekłada się na znacznie oszczędniejszą i wydajniejszą gospodarkę cieplną materiału. 
Lekkie — mniejsza masa przedmiotów wykonanych z włókien szklanych wpływa korzystnie na ich praktyczność i wygodę używania.  
Plastyczne — ich łatwa do kształtowania postać sprawia, że stosując je jako materiał budulcowy, można tworzyć dowolne, nieograniczone formą obiekty. 
W pełni nadające się do recyklingu — dzięki nowoczesnym metodom odnawiania surowców, tworzywa sztuczne z włóknem szklanym można przeznaczyć do ponownego wykorzystania.

Włókno szklane w stomatologii

Stosowanie włókien szklanych w medycynie dentystycznej to przykład na to, jak nowoczesne technologie i materiały mogą poprawiać jakość oferowanego leczenia, dostarczającego pacjentom zarówno trwałe, jak i estetyczne rozwiązania. Z racji tego, że włókna szklane są materiałem całkowicie biokompatybilnym, dobre tolerowanie ich przez tkanki jamy ustnej sprzyja wykorzystywaniu ich jako materiały służące bezpiecznemu dla zdrowia, długoterminowemu użytkowaniu. Stosowanie na zębach materiałów wykonanych z tworzyw z włóknem szklanym ogranicza ryzyko przewodzenia ciepła oraz wystąpienia innych reakcji mogących wywołać u pacjenta dyskomfort lub doprowadzić do poważnych uszkodzeń tkanek. 

Szerokie spektrum możliwości włókna szklanego pozwala na wykorzystywanie jego zalet w wielu różnych sektorach leczenia dentystycznego:

Włókno szklane jako materiał budulcowy dla wkładów koronowo-korzeniowych

W trakcie leczenia endodontycznego, włókna szklane mogą być używane do wzmacniania zębów, które straciły znaczną część swojej struktury. Wykorzystywane są one do budowy wkładów koronowo-korzeniowych, które dzięki wyjątkowym właściwościom skutecznie zastępują tradycyjne wkłady metalowe i kompozytowe. 

To, co daje im przewagę nad pozostałymi rozwiązaniami tego typu, to możliwość dostosowania ich do indywidualnych potrzeb pacjenta, bezpośrednio w gabinecie dentystycznym, w trakcie jednej wizyty. Ponadto, dzięki nim, proces leczenia kanałowego jest mniej inwazyjny i pozwala on na zachowanie większej ilości zdrowej tkanki zęba. Włókna szklane pozwalają na uzyskanie wyjątkowo estetycznego efektu, gdzie wkłady wydają się praktycznie niewidoczne. Czyni je to idealnym rozwiązaniem do leczenia endodontycznego zębów przednich, gdzie aspekt wizualny odgrywa wyjątkowo ważną rolę. Co więcej, wkłady z włókien szklanych charakteryzują się wyjątkowo silnym połączeniem z materiałem kompozytowym, przez co tworzona na potrzeby leczenia konstrukcja jest niebywale stabilna.  

Wśród polecanych przez dentystów wkładów koronowo-korzeniowych wykonanych z włókna szklanego są m.in. wkłady Hi-Rem z włókna szklanego PROSTHETIC, nadające się do odbudowy zębów z brakującą lub bardzo zniszczoną koroną zęba. Komplementarne z nimi są wiertła Overfibers Prosthetic.

Włókno szklane w postaci szyny dentystycznej

Stosunkowo ważnym zastosowaniem włókien szklanych w stomatologii jest użycie ich jako materiału budulcowego dla szyn dentystycznych, które stosuje się do stabilizacji zębów luźnych, lub przesuniętych w wyniku urazów, chorób przyzębia, a nawet jako część leczenia ortodontycznego. Szyny dentystyczne mają także wspierać zęby w czasie gojenia po większych zabiegach chirurgicznych w jamie ustnej. 

Wykorzystanie włókien szklanych w periodontologii powoduje, że ich stosowanie jest dla pacjenta mniej inwazyjne i znacznie bardziej komfortowe. Proces aplikacji takiej szyny jest wyjątkowo szybki, co znacznie skraca czas trwania wizyty w gabinecie. Co ważne dla dynamiki zgryzu, szyny wykonane z włókna szklanego są wytrzymałe, ale jednocześnie wystarczająco elastyczne. Wymienione właściwości oraz wspominana już wielokrotnie estetyka materiałów z włókna szklanego sprawiają, że szyny te stanowią wyjątkowo wygodną dla pacjenta stabilizację leczonych zębów. 

Szynowaniu z zastosowaniem włókien szklanych mogą się przydać m.in. takie produkty, jak: FiberSplint one-layer albo taśma do szynowania Interlig.

Wzmocnienie materiałów kompozytowych tworzywem z włókna szklanego 

W niektórych przypadkach włókno szklane może być stosowane jako materiał wypełniający w leczeniu ubytków stomatologicznych. Dzięki swojej elastyczności i trwałości może być stosowane do rekonstrukcji dużych ubytków o nietypowych kształtach lub w miejscach, gdzie tradycyjne materiały wypełniające mogą nie zapewniać im odpowiedniej wytrzymałości. Wzmocnienie materiałów kompozytowych tworzywem z włókna szklanego to proces, który znacząco poprawia właściwości mechaniczne takich materiałów, czyniąc je jeszcze bardziej wydajnymi i elastycznymi.

Materiały wzmocnione włóknem szklanym wykazują lepszą odporność na zmęczenie, co jest kluczowe w kontekście cyklicznych obciążeń, jakim są poddawane uzupełnienia stomatologiczne. Włókno szklane może być transparentne lub barwione na kolor zbliżony do naturalnych zębów, co umożliwia tworzenie ładnie wyglądających uzupełnień.

Wzmocnienie koron i mostów protetycznych z wykorzystaniem włókna szklanego

Korony i mosty stomatologiczne często wymagają dodatkowego wzmocnienia. Włókno szklane wykorzystywane do umocnienia takiej protetycznej konstrukcji zapewnia jej większą stabilność i trwałość na duże obciążenia. Włókno szklane, dzięki swoim unikatowym właściwościom, jest doskonałym materiałem do zastosowania w protetyce, szczególnie w przypadkach wymagających lekkich, ale jednocześnie wytrzymałych rozwiązań. Zbrojenie włóknem szklanym mostów i koron znajduje zastosowanie przede wszystkim w szczególnej uwagi przypadkach — w leczeniu zębów z dużymi ubytkami substancji zębowej.

Trwałości mostu z włókna szklanego sprzyja stosowanie w leczeniu jakościowych materiałów kompozytowych. Doskonałym wyborem, dającym w pełni satysfakcjonujące efekty będzie kompozyt typu flow Proclinic Expert. To, co wyróżnia go spośród podobnych mu produktów, to uniwersalna formuła uwalniająca fluor i nadająca wypełnieniu kontrast na zdjęciach rentgenowskich.

Włókno szklane stosowane do naprawy protez

Naprawa protez dentystycznych za pomocą włókna szklanego to ekonomiczna i efektywna metoda, która pozwala na szybkie przywrócenie funkcjonalności i estetyki uszkodzonych uzupełnień protetycznych, zwiększając tym samym satysfakcję pacjentów i wydłużając żywotność protez. Dzięki swoim szczególnym właściwościom włókno szklane stało się popularnym wyborem w protetyce do naprawy pęknięć, złamań oraz do wzmacniania słabych punktów w protezach zębowych. 

Jedną z najbardziej wyróżniających się korzyści stosowania w naprawie protez właśnie włókna szklanego, to możliwa do przeprowadzenia wyjątkowo szybka interwencja korekcyjna. Co szczególnie ważne z punktu widzenia pacjenta, metoda ta często pozwala uniknąć konieczności wykonania nowej protezy, a naprawa ta jest na tyle estetyczna, że nie wpływa w żaden sposób na aspekt wizualny restaurowanej protezy. Przykładem często stosowanego w protetyce uzupełnienia jest włókno szklane Stick. 

Kiedy nie powinno się stosować włókna szklanego na zębach?

Włókno szklane w leczeniu dentystycznym spełnia obecnie wielce istotną, z każdą chwilą coraz bardziej znaczącą dla stomatologii rolę. Jego podstawowym zastosowaniem jest na ten moment wzmacnianie materiałów kompozytowych używanych do odbudowy zębów. Niekiedy jednak w praktyce dentystycznej pojawiają się szczególne przypadki, w których stosowanie tego materiału może być wysoce niewskazane albo nawet zabronione. Wśród najczęstszych takich sytuacji można wymienić:

Alergie — pacjenci uczuleni na składniki włókna szklanego powinni unikać jego stosowania ze względu na ryzyko wystąpienia u nich reakcji alergicznych.
Wątpliwości dotyczące trwałości rozwiązania — w niektórych sytuacjach, na przykład przy obecności wyjątkowo dużych ubytków zębowych, lub przy wykazywanej dużej sile żucia, stosowanie włókna szklanego może się okazać, mimo i tak wysoce odpornym na uszkodzenia właściwościom, wciąż niewystarczającym rozwiązaniem.
Nadmierna ruchomość zęba — jeśli ząb jest zbyt ruchomy, włókno szklane może nie być skutecznym rozwiązaniem, ponieważ potrzebna w tym wypadku stabilizacja zęba powinna być nad wyraz silna i niezawodna. 

Włókna szklane dentystyczne — podsumowanie

Włókno szklane to materiał o docenianych przez wiele branż właściwościach. Dzięki temu znalazło ono swoje uniwersalne zastosowanie w licznych, skrajnie różnych od siebie dziedzinach, w tym również w stomatologii. Jego wyjątkowa wytrzymałość na rozciąganie i uszkodzenia mechaniczne oraz wysoko oceniane parametry izolacyjne czynią go doskonałym materiałem do wzmacniania konstrukcji stomatologicznych i rekonstrukcji tkanek jamy ustnej. Z uwagą należy przyglądać się tej technologii, bo wiele wskazuje na to, że będzie ona odgrywać coraz bardziej kluczową rolę w innowacyjnym rozwoju  procedur dentystycznych.