5 pytań, które warto zadać przed zakupem nowego autoklawu

Zakup autoklawu to jedna z ważniejszych inwestycji dokonywanych dla potrzeb gabinetu stomatologicznego. To urządzenie nie tylko gwarantuje skuteczną sterylizację narzędzi, ale również pozwala spełnić rygorystyczne wymogi sanitarno-epidemiologiczne określone przez odpowiednie przepisy.  Aby dokonać świadomego wyboru, konieczne jest dokładne przeanalizowanie dostępnych opcji i uwzględnienie wielu istotnych czynników. W tym procesie pomocne może być zadanie sobie kilku kluczowych pytań, które pozwolą lepiej dopasować sprzęt do potrzeb gabinetu.

Zachęcamy także do lektury naszych wcześniejszych artykułów, które kompleksowo przedstawiają znaczenie przestrzegania norm i standardów sanitarnych w codziennej pracy gabinetów stomatologicznych:

• Autoklaw stomatologiczny - czym jest i jakie jest jego zastosowanie w stomatologii?
• Mycie, dezynfekcja i sterylizacja narzędzi stomatologicznych. 

Z tego artykułu dowiesz się:

1. Jakie klasy autoklawów są dostępne i która będzie najlepiej odpowiadać wymaganiom gabinetu dentystycznego?
2. Jaką pojemność komory sterylizacyjnej autoklawu należy wybrać, aby spełniała potrzeby praktyki?
3. Jakie funkcje i technologie powinien oferować nowoczesny autoklaw?
4. Jakie normy i wymagania prawne musi spełniać autoklaw?
5. Jakie są typowe koszty eksploatacji i serwisowania autoklawu?
   
   

Która klasa autoklawów najlepiej odpowiada potrzebom gabinetu stomatologicznego?

Dobór klasy autoklawu jest kluczowym elementem decyzji zakupowej, wpływającym zarówno na efektywność sterylizacji, jak i na codzienną organizację pracy w gabinecie stomatologicznym. Aby wybrać urządzenie najlepiej odpowiadające potrzebom, warto dogłębnie zrozumieć specyfikę poszczególnych klas:

Autoklawy klasy B:

To najbardziej zaawansowane technologicznie autoklawy, dedykowane profesjonalnym gabinetom stomatologicznym, które muszą sprostać wysokim wymaganiom w zakresie sterylizacji. Urządzenia tej klasy są wyposażone w funkcję frakcjonowanej próżni wstępnej, co pozwala na skuteczną sterylizację wszelkiego rodzaju materiałów, w tym:

• narzędzi porowatych (np. końcówek stomatologicznych),
• przedmiotów o strukturze rurowej, pustej wewnątrz (np. kaniule, igły),
• narzędzi i materiałów zapakowanych w osłonki ochronne.

Autoklawy klasy B są rekomendowane dla gabinetów o dużym obłożeniu, gdzie różnorodność narzędzi i ich intensywna eksploatacja wymagają najwyższego poziomu sterylizacji.

Autoklawy klasy S:

Autoklawy tej klasy oferują ograniczone możliwości w porównaniu z klasą B, jednak nadal są skuteczne w sterylizacji wybranych rodzajów narzędzi i materiałów, zgodnie z wytycznymi producenta. Ich wszechstronność zależy od konkretnego modelu, ale z reguły sprawdzają się w przypadku:

• instrumentów litych,
• niektórych narzędzi porowatych,
• zapakowanych narzędzi (w zależności od funkcji danego autoklawu).

Klasa S to dobry wybór dla gabinetów o umiarkowanej liczbie pacjentów i mniejszej różnorodności sprzętu wymagającego sterylizacji.

Autoklawy klasy N:

Najprostsza kategoria autoklawów, przeznaczona wyłącznie do sterylizacji narzędzi litych, które nie są pakowane. Ze względu na brak funkcji próżni, urządzenia te nie nadają się do sterylizacji narzędzi o złożonej konstrukcji ani materiałów porowatych. Ich zastosowanie jest zatem ograniczone do podstawowych procedur stomatologicznych i niewielkich gabinetów.

Która klasa autoklawu będzie odpowiednia?

Podjęcie decyzji dotyczącej kupna autoklawu powinno być poprzedzone analizą specyfikacji tych urządzeń oraz, co równie istotne, potrzeb gabinetu. Inwestycja w odpowiedni autoklaw to nie tylko kwestia komfortu pracy, ale także bezpieczeństwa pacjentów i spełnienia norm sanitarnych. Warto pamiętać, że dobór odpowiedniej klasy autoklawu powinien być ściśle związany z:

• Zakresem wykonywanych zabiegów – gabinety oferujące zaawansowane usługi, takie jak chirurgia stomatologiczna, endodoncja czy implantologia, będą potrzebować autoklawów klasy B, które są w stanie skutecznie wysterylizować narzędzia o różnej konstrukcji.
• Ilością narzędzi wymagających sterylizacji – w gabinetach o dużej liczbie pacjentów i wysokim obłożeniu konieczne jest urządzenie o większej pojemności i zaawansowanych funkcjach, charakterystycznych dla klasy B.
• Rodzajem używanych materiałów – jeśli w codziennej praktyce dominują narzędzia litych, nieskomplikowanych kształtów, autoklaw klasy S lub N może okazać się wystarczający.
  
  

Jaka pojemność komory sterylizacyjnej autoklawu będzie wystarczająca?

Wybór odpowiedniej pojemności komory sterylizacyjnej w autoklawie ma kluczowe znaczenie dla płynności codziennej pracy w gabinecie stomatologicznym. Wielkość komory powinna być dostosowana do liczby i rodzaju narzędzi używanych w codziennej praktyce, a także do obciążenia gabinetu liczbą pacjentów.

Standardowe pojemności autoklawów dostępnych na rynku:

Autoklawy oferowane przez producentów różnią się pojemnością komory, zazwyczaj mieszczącą się w przedziale od 6 do 23 litrów:

Małe autoklawy (6–10 litrów):

Urządzenia z tej kategorii są dedykowane dla gabinetów o niewielkim natężeniu pracy, gdzie liczba zabiegów dziennie jest ograniczona, a różnorodność narzędzi niewielka. Sprawdzą się w przypadku podstawowych procedur stomatologicznych, np. profilaktyki czy prostego leczenia zachowawczego.

Średnie autoklawy (11–17 litrów):

Ta kategoria stanowi kompromis pomiędzy pojemnością a efektywnością. Autoklawy średniej wielkości są wystarczające dla większości gabinetów, gdzie wykonywane są różnorodne procedury, a liczba pacjentów dziennie nie jest nadmiernie wysoka.

Duże autoklawy (18–23 litrów):

Urządzenia o większej pojemności są optymalne dla gabinetów o dużym przepływie pacjentów i intensywnym obłożeniu. Są w stanie pomieścić większą ilość narzędzi, w tym także te o większych gabarytach, jak tace instrumentów chirurgicznych czy zestawy implantologiczne.

Autoklawy kompaktowe (do 6 litrów):

Na rynku dostępne są również mniejsze autoklawy, takie jak modele Enbio S White lub Enbio Pro, które charakteryzują się mniejszymi rozmiarami, ale wciąż oferują zaawansowaną funkcjonalność. Choć ich pojemność jest mniejsza niż tradycyjnych urządzeń, zapewniają wysoką skuteczność sterylizacji, co czyni je idealnym wyborem dla gabinetów o ograniczonej przestrzeni, a także dla praktyk z mniejszym natężeniem pracy.

Czynniki do rozważenia przy wyborze pojemności komory autoklawu:

Zbyt mała komora autoklawu może prowadzić do wydłużonych cykli sterylizacyjnych, co z kolei wpłynie na efektywność pracy. Z drugiej strony, nadmiernie duży autoklaw może generować wyższe koszty eksploatacyjne, jeśli nie jest w pełni wykorzystywany. Dlatego optymalnym rozwiązaniem jest analiza bieżących i przewidywanych potrzeb gabinetu oraz dostosowanie pojemności komory do rzeczywistych jego wymagań. Dlatego warto przed zakupem rozważyć kilka aspektów:

Dzienna liczba pacjentów:

W gabinetach o wysokim natężeniu pracy autoklaw o małej pojemności może powodować opóźnienia w sterylizacji, co wpłynie na organizację pracy i wydłużający się czas oczekiwania pacjentów na wizytę.

Rodzaj wykonywanych w gabinecie procedur stomatologicznych:

Zaawansowane zabiegi, takie jak implantologia, chirurgia stomatologiczna czy leczenie endodontyczne, wymagają użycia większej ilości narzędzi, często o złożonej konstrukcji. W takich przypadkach większe autoklawy będą bardziej praktyczne i wydajne.

Rozmiar używanych narzędzi i akcesoriów dentystycznych:

Niektóre narzędzia, takie jak duże tace chirurgiczne czy osłony ochronne, mogą wymagać większej komory sterylizacyjnej, aby zapewnić ich skuteczną sterylizację bez konieczności dzielenia cyklu na kilka partii.

Przyszłe potrzeby gabinetu:

Warto również uwzględnić potencjalny rozwój praktyki stomatologicznej. Jeśli planowane jest zwiększenie liczby pacjentów lub rozszerzenie zakresu usług, inwestycja w autoklaw o większej pojemności może okazać się bardziej opłacalna w dłuższej perspektywie.

Jakie funkcje i technologie powinien oferować wysokiej jakości autoklaw?

Nowoczesne autoklawy to zaawansowane technologicznie urządzenia, które wykraczają poza podstawową funkcję sterylizacji. Inwestycja w autoklaw wyposażony w odpowiednie funkcje może znacząco usprawnić codzienną pracę, zwiększyć efektywność gabinetu oraz co ważne - zapewnić zgodność z normami sanitarno-epidemiologicznymi. Wobec tego autoklaw wysokiej klasy powinien oferować:

Programy szybkie i adaptacyjne:

Autoklawy z programami szybkiej sterylizacji to idealne rozwiązanie w sytuacjach, gdy liczy się czas, np. podczas intensywnych dni pracy lub nieprzewidzianych zdarzeń wymagających natychmiastowego przygotowania narzędzi.

• Programy szybkiego cyklu skracają czas sterylizacji bez utraty jej skuteczności.
• Programy adaptacyjne dostosowują cykl do rodzaju i wielkości wsadu, zapewniając optymalne wyniki przy jednoczesnej oszczędności energii i wody.

Zintegrowany system suszenia: 

Efektywne suszenie to kluczowy element procesu sterylizacji, szczególnie w przypadku narzędzi pakowanych. Suszenie próżniowe zapewnia usunięcie wilgoci z wnętrza opakowań i narzędzi, co zapobiega rozwojowi drobnoustrojów i sprawia, że narzędzia są gotowe do natychmiastowego użycia. Tego typu system minimalizuje ryzyko kontaminacji po sterylizacji, co jest szczególnie istotne w przypadku instrumentów chirurgicznych.

System rejestracji i dokumentacji cykli sterylizacyjnych:

Zautomatyzowana rejestracja parametrów każdego cyklu to nie tylko wygoda, ale także konieczność w kontekście kontroli sanitarno-epidemiologicznej. Wysokiej jakości autoklawy oferują:

• Rejestrację danych na nośnikach USB – pozwala na łatwe przechowywanie i archiwizację zapisów cykli.
• Możliwość wydruków za pomocą wbudowanej drukarki lub integracji z drukarkami zewnętrznymi.
• Podgląd i eksport danych online w modelach wyposażonych w łączność Wi-Fi lub Bluetooth.

Intuicyjny ekran dotykowy:

Nowoczesne autoklawy coraz częściej wyposażone są w wyświetlacze dotykowe, które:

• Ułatwiają obsługę urządzenia, dzięki przejrzystemu interfejsowi.
• Pozwalają na monitorowanie parametrów pracy w czasie rzeczywistym, takich jak temperatura, ciśnienie i czas trwania cyklu.
• Dają możliwość personalizacji ustawień i szybkiego wyboru programów, co przekłada się na oszczędność czasu.

System diagnostyki i konserwacji:

Zaawansowane autoklawy są wyposażone w funkcje automatycznej diagnostyki, które informują o konieczności przeprowadzenia serwisu, wymiany filtrów czy napełnienia zbiorników wody destylowanej. Takie rozwiązania minimalizują ryzyko przestojów w pracy i pomagają w utrzymaniu urządzenia w doskonałym stanie technicznym.

Technologia oszczędności energii i wody:

Wysokiej jakości autoklawy są projektowane z myślą o efektywności ekologicznej. Redukują zużycie wody destylowanej dzięki systemom odzysku kondensatu, a także optymalizują zużycie energii podczas pracy w trybie gotowości.

Łączność i integracja z systemami zarządzania gabinetem:

Nowoczesne autoklawy mogą być częścią zintegrowanego systemu zarządzania gabinetem stomatologicznym. Dzięki możliwości połączenia z oprogramowaniem można chociażby śledzić historię sterylizacji dla poszczególnych pacjentów, a także automatycznie przesyłać raporty cykli do centralnej bazy danych.

4. Czy dany autoklaw spełnia normy i wymagania prawne?

Przy wyborze autoklawu kluczowe jest sprawdzenie, czy urządzenie spełnia obowiązujące normy techniczne i regulacje prawne. To gwarantuje nie tylko zgodność z przepisami, ale także bezpieczną i skuteczną pracę w codziennym użytkowaniu.

Podstawowe normy i wymagania dotyczące właściwej sterylizacji w gabinecie stomatologicznym:

Wybierając autoklaw, warto zwrócić uwagę na certyfikaty i dokumentację potwierdzającą zgodność z obowiązującymi wymaganiami. Tylko wtedy można mieć pewność, że inwestycja ta gwarantuje zakup urządzenia, które cechuje  niezawodność  i dostosowanie do standardów pracy w nowoczesnym gabinecie stomatologicznym.

• Norma EN 13060 - dotyczy technicznych wymagań dla małych sterylizatorów parowych używanych w stomatologii. Zapewnia skuteczność sterylizacji narzędzi porowatych, pakowanych i pustych w środku. Gwarantuje zgodność z parametrami ciśnienia, temperatury i czasu cyklu.
• Dyrektywa Medyczna MDR 2017/745 (dawniej 93/42/EWG) - reguluje wprowadzanie do obrotu i użytkowania urządzeń medycznych w UE. W myśl jej zapisów autoklaw musi posiadać oznaczenie CE, a instrukcje użytkowania i oznakowanie muszą być zgodne z przepisami.
• Wymagania krajowe - w Polsce w tym aspekcie ważne są wytyczne Ministerstwa Zdrowia oraz normy sanitarne dotyczące sterylizacji. Urządzenie musi być dostosowane do lokalnych regulacji sanitarno-epidemiologicznych.
  
  

5. Jakie są optymalne koszty eksploatacji i serwisowania autoklawu?

Zakup autoklawu to inwestycja długoterminowa, dlatego poza ceną zakupu kluczowe znaczenie mają koszty jego eksploatacji i serwisowania. Tylko urządzenie, które jest ekonomiczne w użytkowaniu i łatwe do utrzymania w pełnej sprawności technicznej, spełni oczekiwania gabinetu stomatologicznego w codziennej praktyce. Kluczowe aspekty kosztów eksploatacyjnych autoklawu to:

• Zwykła eksploatacja elementów urządzenia:

Podczas pracy autoklawu zużywają się różne elementy, które wymagają regularnej wymiany. Uszczelki drzwi czy filtry wody to elementy narażone na zużycie. Warto wybierać modele, których części zamienne są łatwo dostępne i niedrogie. Podobnie rezystory lub inne komponenty mogą wymagać wymiany po kilku latach intensywnej eksploatacji.

• Czyszczenie i konserwacja: 

Niektóre autoklawy wymagają stosowania dedykowanych preparatów do czyszczenia komory i układu wodnego, co generuje dodatkowe koszty.

• Zużycie mediów eksploatacyjnych:

Każdy cykl sterylizacji wymaga określonej ilości wody destylowanej. Wydajność autoklawu w tym zakresie ma bezpośredni wpływ na koszty. Niektóre modele oferują systemy oszczędzania wody lub możliwość korzystania z wbudowanego destylatora. Co więcej, nowoczesne autoklawy charakteryzują się większą efektywnością energetyczną, co może znacznie obniżyć koszty użytkowania w dłuższej perspektywie.

• Koszt części zamiennych:

Przed podjęciem decyzji o zakupie autoklawu warto dokładnie przeanalizować dostępność oraz cenę jego części zamiennych. Wybór urządzenia, którego elementy eksploatacyjne są łatwo dostępne i przystępne cenowo, pozwala zminimalizować ryzyko długotrwałych przestojów w przypadku awarii. Upewnienie się, że producent lub dystrybutor oferuje szeroką gamę oryginalnych części, to kluczowy krok w zapewnieniu ciągłości pracy gabinetu.

• Koszty serwisowania:

Okres gwarancyjny to jeden z najważniejszych aspektów, na który należy zwrócić uwagę podczas zakupu autoklawu. Urządzenia objęte dłuższą gwarancją zwykle okazują się bardziej opłacalne w dłuższej perspektywie, eliminując konieczność ponoszenia kosztów napraw w pierwszych latach użytkowania.

Równie istotna jest współpraca z dystrybutorami, którzy oferują kompleksowe usługi serwisowe. Firma Meditrans, zapewnia profesjonalne wsparcie techniczne - oferując serwis, jak i naprawę zakupionego autoklawu - a także pomoc przy doborze właściwych materiałów eksploatacyjnych.

Wybór odpowiedniego autoklawu do gabinetu - podsumowanie

Zakup autoklawu to inwestycja w bezpieczeństwo pacjentów i płynność działania gabinetu. Poprzedzające ten proces sformułowanie odpowiedzi na w gruncie rzeczy podstawowe pytania dotyczące ich funkcjonalności, pozwolą wybrać urządzenie idealnie dopasowane do specyfiki i potrzeb konkretnej praktyki. 

Warto pamiętać, że wybór tego typu urządzenia nie musi być podejmowany samodzielnie. Konsultacja z doświadczonym specjalistą może znacząco ułatwić podjęcie ostatecznej decyzji. Jeśli jesteś na etapie wyboru autoklawu, zapraszamy do kontaktu z naszym dedykowanym przedstawicielem, który chętnie udzieli fachowego wsparcia i pomoże znaleźć optymalne rozwiązanie dla Twojego gabinetu.